"Ο Πριγκοζίν δεν έλεγε ποτέ 'δεν μου αρέσει αυτό', έλεγε 'δεν είναι το τσάι που πίνω' (It's not my cup of tea)". Με τη φράση αυτή του Νομπελίστα φυσικοχημικού και δημιουργού της θεωρίας του χάους, ο επί 21 χρόνια συνεργάτης του, καθηγητής μαθηματικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γιάννης Αντωνίου, περιγράφει μια ολιστική αντίληψη για τα πράγματα, που προέρχεται από τις φυσικές επιστήμες και έχει εφαρμογή σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πρόκειται για μια θεώρηση που στηρίζεται στη συνεργασία και την ανταλλαγή της πληροφορίας ώστε να αποδίδουν όλα πολύ καλύτερα.

Ο κ. Αντωνίου εξηγεί ότι η αντίληψη του Πριγκοζίν άλλαξε τελείως τον τρόπο διαχείρισης των πραγματικών συστημάτων. "Καταλάβαμε ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τα συστήματα όπως αντιμετωπίζαμε παλιά τα άλογα. Όταν θέλαμε να πάνε πιο γρήγορα, παίρναμε το καμτσίκι και τα χτυπούσαμε. Πρέπει να δούμε τον ρυθμό του ζώου ή τον ρυθμό του συστήματος, να προσαρμοστούμε και να προσαρμόσουμε, ώστε να γίνει ένα είδος αρμονικής σύζευξης. Είναι μια τελείως διαφορετική διαχείριση της πραγματικότητας, που λαμβάνει υπόψη τους ιδιορυθμούς κάθε συστήματος. Επίσης δεν χρειαζόμαστε πλέον ελεγκτή, ο οποίος διαρκώς παρατηρεί και βάζει τις φωνές. Δημιουργώντας κατάλληλες σχέσεις, η ορχήστρα παίζει μόνη της δεν χρειάζεται μαέστρος", επισημαίνει με νόημα.

Όλα αυτά, κατά τον ίδιο, απορρέουν από την επιστημονική θεώρηση, ότι "η ζωή που δομείται και αναδομείται δεν μπορεί να εξηγηθεί με τη φυσική που ξέραμε. Συνεπώς πρέπει να δούμε αν με τη θερμοδυναμική μπορούμε να εξηγήσουμε τη ζωή". Αυτό νωρίτερα δεν ήταν εφικτό, όμως ο Πριγκοζίν απέδειξε ότι όταν ένα σύστημα ανταλλάσσει ύλη, ενέργεια είτε πληροφορία, μπορεί να αλλάξει την οργάνωσή του.

Π. Γιούλτση