Νέα σελίδα στις ελληνο-σερβικές σχέσεις άνοιξαν σήμερα οι κυβερνήσεις των δύο χωρών, δίνοντας νέα προοπτική στις ιστορικές, ούτως ή άλλως, σχέσεις που ενώνουν τους δύο λαούς. Πρώτα από όλα, με τη συγκρότηση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο για πρώτη φορά θα συνεδριάσει την άνοιξη στη Θεσσαλονίκη.

Εν πρώτοις, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δήλωσε «πεπεισμένος», όπως είπε, ότι η σημερινή επίσκεψη μπορεί να δώσει «το έναυσμα για την απαραίτητη αναζωογόνηση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», αλλά με την προσθήκη: «Προσβλέπουμε στην περαιτέρω ενίσχυσή τους…πρέπει να μελετούμε τα συγκεκριμένα βήματα που θα δώσουν νέα προοπτική στις ιστορικές ελληνο-σερβικές σχέσεις». Απώτερος στόχος, να γίνει «στρατηγική» η συνεργασία Ελλάδας και Σερβίας. 

Αν όμως η ποιοτική αναβάθμιση των ελληνο-σερβικών σχέσεων ήταν το ένα συμπέρασμα από τη συνάντηση του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα, με τον Σέρβο ομόλογό του, Αλεξάντερ Βούτσιτς, το άλλο αφορούσε στην καταδίκη των αλυτρωτικών διαθέσεων. Ενώ και οι δύο πρωθυπουργοί έκαναν αναφορά στο ανοιχτό θέμα που έχει η Ελλάδα με την ονομασία της πΓΔΜ.

 «Από κοινού τονίσαμε ότι το μέλλον των Βαλκανίων μπορεί να χτιστεί μόνο στη βάση του διεθνούς δικαίου, του αμοιβαίου σεβασμού, του διαλόγου και της συνεργασίας. Όχι με παραβιάσεις, όχι με επεμβάσεις, όχι με προκλήσεις και αμφισβήτηση της διεθνούς νομιμότητας, όχι με αναθεωρητικές λογικές ως προς τις διεθνείς συνθήκες», τόνισε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, στέλνοντας μηνύματα σε διάφορους αποδέκτες. Για να καταλήξει ότι «φαινόμενα του παρελθόντος δεν έχουν θέση στα Βαλκάνια, κοινή ευρωπαϊκή πορεία όλων των χωρών των Βαλκανίων».

Συγκροτείται Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας

Όσον αφορά την είδηση της σημερινής συνάντησης, «συμφωνήσαμε το επόμενο διάστημα να οργανώσουμε και να συστήσουμε Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που θα συγκληθεί για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, την προσεχή άνοιξη, μια πόλη που έχει ιστορικό ρόλο στη σχέση μας, αλλά πρέπει να αποκτήσει και κομβικό στρατηγικό ρόλο για το μέλλον μας», με τον Σέρβο πρωθυπουργό να αναγνωρίζει από την πλευρά του, ότι «δεν μπορεί να αλλάξει κάτι σε μια μέρα, αλλά οι χώρες μας από κοινού ατενίζουν το μέλλον», που δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι «εδώ και επτά χρόνια δεν είχαμε τόσο υψηλή συνάντηση».

Επίσης, ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας εξειδικεύοντας τους τομείς συνεργασίας, υποστήριξε πως «ανοίγονται ευκαιρίες στους τομείς της ενέργειας, των υποδομών, της συνδεσιμότητας, της πληροφορικής, της υψηλής τεχνολογίας, όπως το εξαιρετικά σημαντικό σχέδιο σιδηροδρομικής διασύνδεσης Βελιγραδίου -Θεσσαλονίκης». Αλλά δεν έμεινε εκεί, αφού έκανε λόγο για ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο, που θα εκτείνεται από τον Πειραιά στο Βελιγράδι. Αλλά και πέραν αυτού, ένα άλλο μεγάλο έργο που, όπως παρατήρησε ο πρωθυπουργός, «μπορεί να αλλάξει τη γεωγραφία των Βαλκανίων -πρέπει να πάψει να αλλάζει η γεωγραφία με πολεμικές παρεμβάσεις-» είναι η ιδέα της υδάτινης διασύνδεσης του Βελιγραδίου με τη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να διαπιστωθεί αν η ΕΕ, το πρόγραμμα Γιούνκερ, θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει το έργο αυτό, συμπλήρωσε ο Αλ. Τσίπρας.

Σύμφωνα με την ελληνική προσέγγιση, η χώρα μας έχει ένα πολύ μεγάλο στρατηγικό πλεονέκτημα, την τοποθεσία της. Μπορεί να είναι ένας κρίσιμος διαμετακομιστικός κόμβος, καθώς συνδέει Ευρώπη με Μ. Ανατολή, αλλά και την Ασία. Η Σερβία μπορεί να αποτελέσει τη γέφυρα ανάμεσα στη δυτική και την ανατολική Ευρώπη. Συνεπώς η συνεργασία, ιδίως στις μεταφορές μπορεί να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο project ιδιαίτερης σημασίας για όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο», πρότεινε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.   
Πέραν της οικονομικής συνεργασίας, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας στις δηλώσεις του υπογράμμισε τους «σημαντικούς ιστορικούς, πολιτιστικούς και πνευματικούς δεσμούς, με σχέσεις που βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό, την ειλικρινή φιλία και την αλληλεγγύη σε δύσκολες στιγμές. 

Υπάρχουν κοινές πνευματικές, θρησκευτικές παραδόσεις, κυρίως όμως υπάρχει η κοινή πορεία στις δύσκολες στιγμές της Ιστορίας. Στις οποίες οι λαοί μας βρέθηκαν από την ίδια μεριά μαχόμενοι για ιδανικά και αξίες. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρεθήκαμε στην ίδια πλευρά της Ιστορίας…», ενθυμήθηκε ο πρωθυπουργός.

Μίλησε όμως και για γεγονότα της πρόσφατης Ιστορίας, όπως τότε που «κατά τη διάρκεια της πολύ μεγάλης και δύσκολης περιπέτειας για το σέρβικο λαό, αυτή των βομβαρδισμών, η Ελλάδα στάθηκε αλληλέγγυα, οι Έλληνες στο πλευρό του σέρβικου λαού».

Και, «σήμερα βρισκόμαστε σε μια κοινή προσπάθεια να φέρουμε την ειρήνη και τη συνεργασία στην περιοχή των Βαλκανίων, συντρέχουμε στην προσπάθεια της Σερβίας να γίνει μέλος της ΕΕ. Φέτος συμπληρώνουμε, ανεπισήμως, 150 χρόνια από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων και αυτό είναι μια σημαντική αφορμή για αν ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μας που παραμένουν πάντα ουσιαστικές, αλλά πρέπει και σε διπλωματικό επίπεδο να αξιοποιήσουμε τη δυναμική που διαμορφώνει τα συναισθήματα αλληλεγγύης και φιλίας ανάμεσα στους λαούς μας». 

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Βούτσιτς αναφέρθηκε στις οικονομικές -εμπορικές ανταλλαγές των δύο χωρών και πώς αυτές μπορούν από κοινού να βελτιωθούν, αφού, κατά την άποψη του Βελιγραδίου, δεν είναι ακόμη σε μεγάλο ύψος. Επιπλέον, αναφέρθηκε στο ότι η Ελλάδα είναι ο υπ’ αριθμόν ένας τουριστικός προορισμός για τους Σέρβους, αλλά και στο ότι παρατηρείται πλέον άνοδος των αφίξεων από την Ελλάδα. Παράλληλα, πρότεινε την αύξηση εξαγωγών σερβικών τροφίμων προς τη χώρα μας. Θέμα -κλειδί για τις οικονομικές συναλλαγές των δύο χωρών, να καταστεί ταχύτερη η σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης -Βελιγραδίου, αναγνώρισε και εκείνος από την πλευρά του.

Ομιλία Αλ. Τσίπρα στο ελληνο-σερβικό επιχειρηματικό φόρουμ 

Παρουσία των πρωθυπουργών Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα και Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς, έκλεισαν νωρίτερα οι εργασίες του ελληνο-σερβικού Επιχειρηματικού Φόρουμ. Με τη συμμετοχή 70 επιχειρηματιών από τη χώρα μας και άλλων 150 από τη Σερβία.
Αυτό ακριβώς, την πολυπληθή συμμετοχή επιχειρηματιών από τις δύο χώρες, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κλείνοντας τις εργασίες του Φόρουμ. Διαβεβαιώνοντας συγχρόνως ότι «η Ελλάδα και η επιχειρηματική της κοινότητα ήταν, είναι και θα είναι παρούσες και ενεργές στα Βαλκάνια, στη Σερβία». Και μάλιστα, συνέχισε, οι Έλληνες επιχειρηματίες θα είναι ανοιχτοί σε νέες συνεργασίες. 

Στο χαιρετισμό του, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε, παρουσία του επιχειρηματικού κόσμου τη φορά αυτή, σε αυτό που είχε νωρίτερα, μαζί με τον Σέρβο ομόλογό του, ανακοινώσει: τη συγκρότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που εκτιμάται ότι θα συνεδριάσει για πρώτη φορά την άνοιξη στη Θεσσαλονίκη, όπως γνωστοποίησε (και χειροκροτήθηκε από τους παριστάμενους επιχειρηματίες).

Αναφέρθηκε όμως και στα δύο projects- οράματα, όπως τα χαρακτήρισε, που μπορούν να αλλάξουν το χάρτη των Βαλκανίων: αφενός η σιδηροδρομική γραμμή Βελιγραδίου -Θεσσαλονίκης, ως μέρος του ευρύτερου άξονα Βελιγραδίου -Πειραιά, μέρος της κινεζικής πρωτοβουλίας, "one belt, one road". Αφετέρου, η διασύνδεση των ποταμών των δύο χωρών. Ενώ επανέλαβε την κομβική θέση που έχουν Ελλάδα και Σερβία: η πρώτη ως σταυροδρόμι της Ευρώπης με τη Μ. Ανατολή και την Ασία, και πύλη εισόδου τον Πειραιά, η δεύτερη ως «γέφυρα» δυτικής και ανατολικής Ευρώπης. 

Σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του, ο Έλληνας πρωθυπουργός εστίασε σε μια νέα αρχιτεκτονική, που, όπως τόνισε,  «εδράζεται στην ειρηνική συνύπαρξη των χωρών και την συνεργασία των λαών, που  θέτει ως επίκεντρο την ευημερία και την ανόρθωση του επιπέδου διαβίωσης των κοινωνιών,  ενθαρρύνει τον εκσυγχρονισμό των διαρθρωτικών δομών τους,  στοχεύει στην αναπτυξιακή τροχιά των οικονομιών και την συντεταγμένη προσέγγιση της ΕΕ, ενώ προσανατολίζει και οριοθετεί τα Βαλκάνια ως πεδίο σταθερότητας και ζώνη οικονομικής ανάταξης».

Εξάλλου, «Σερβία και Ελλάδα μοιράζονται κοινές απόψεις και  κοινές αξίες που τις τοποθετούν στην ίδια όχθη του ποταμού. Η Ιστορία έχει καταγράψει τους κοινούς αγώνες των δύο χωρών, ενώ σήμερα αυτές εκπροσωπούν εγγύτατους, κρίσιμους διαδοχικούς κρίκους στην αλυσίδα του οικονομικού γίγνεσθαι της Ν.Α. Ευρώπης, με προφανές συγκριτικό πλεονέκτημα τη γεωστρατηγική τοποθέτησή τους επί των διαδρόμων μεταφορών, ενέργειας και εμπορικών συναλλαγών  μεταξύ της Ευρώπης και χωρών της Ασίας και της Μέσης Ανατολής».

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να σχεδιάζουν μαζί Αθήνα και Βελιγράδι, να οικοδομούν από κοινού τη συνανάπτυξη της περιοχής, αλλά ταυτόχρονα να βάζουν ένα λιθαράκι στην ειρήνη και τη σταθερότητα σε μια πολύπαθη περιοχή, ήταν μια ακόμη χαρακτηριστική αναφορά του Έλληνα πρωθυπουργού.

του απεσταλμένου μας Ν. Παπαδημητρίου