Στις φωτογραφίες ...σπάνια οι νύφες χαμογελούν. Πώς εξάλλου; Έχουν μόλις επιστρέψει από τη φρίκη του Άουσβιτς. Έχουν χάσει τις οικογένειές τους με πρωτοφανώς φρικτό τρόπο, έχουν φτάσει οι ίδιοι πολλές φορές στο κατώφλι του θανάτου, έχουν επιστρέψει με ανείπωτες δυσκολίες για να βρουν τα σπίτια τους κατειλημμένα από άλλους...

Αυτοί ...είναι πλέον καταδικασμένοι να ...ελπίζουν, ειναι αποφασισμένοι να ζήσουν.

Η κλιμάκωση, από τη θέα του θανάτου στη θέα της αισιοδοξίας, καθίσταται εμφανής στα πρόσωπα των ...νεονύμφων.

Στη διετία 1945-1946, ανάμεσα στους 1.950 εβραίους της Θεσσαλονίκης που επιβίωσαν της γενοκτονίας και επέστρεψαν στην πόλη τους, έγιναν περίπου 200 γάμοι. Η αναλογία αυτή είναι επταπλάσια από το αντίστοιχο πανελλαδικό μέγεθος. Οφείλεται στις ιδιαιτερότητες που χαρακτήριζαν τους επιβιώσαντες: ανύπαντρες κοπέλες και ανύπαντροι νέοι χωρίς οικογένεια, αλλά και αρκετοί χήροι άντρες.

"Νύφες χωρίς χαμόγελα - Εβραϊκοί γάμοι την επαύριον του Ολοκαυτώματος" είναι ο τίτλος και η θεματική της έκθεσης, που αναπτύσσεται από την επόμενη Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου και για έναν μήνα στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη.

Την έκθεση –που στηρίζεται σε ανέκδοτο αρχειακό υλικό– ετοίμασε το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης ως αυτοτελές τμήμα της εκθεσιακής ενότητας "Την επαύριον του Ολοκαυτώματος" και την οργανώνουν: το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Όπως σημειώνει ο έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης Ευάγγελος Χεκίμογλου, ο οποίος και επιμελήθηκε την έκθεση: Η μικρότερη νύφη ήταν 17 ετών και η μεγαλύτερη 38. Αντίστοιχα, ο μικρότερος γαμπρός ήταν 21 και ο μεγαλύτερος 50. Σχεδόν πάντοτε ο γαμπρός ήταν μεγαλύτερος από τη νύφη. Η διαφορά ηλικίας κυμαινόταν από ένα ως δεκαοκτώ χρόνια, με μέσο όρο οκτώ χρόνια. Το ζευγάρι με τη μεγαλύτερη διαφορά ηλικίας το αποτέλεσαν ένας 44χρονος υπάλληλος (γιος καραγωγέα) από τη Θεσσαλονίκη και μια 26χρονη νοικοκυρά, κόρη υποδηματοποιού από τη Δράμα.

Β.Χ